Nhiều chung cư ở Hà Nội và TP HCM gần đây thông báo ngừng nhận giữ xe điện trong hầm vì lo cháy nổ, khiến cư dân tranh luận trái chiều. Ban quản lý cho rằng đây là biện pháp phòng ngừa rủi ro, trong khi một số người dân cho rằng việc từ chối trông giữ là trái quy định.
Tại chung cư HH Linh Đàm (phường Hoàng Liệt, Hà Nội) – nơi có khoảng 30.000 cư dân – cuối tháng 11, ban quản lý ra thông báo dừng nhận xe máy điện và xe đạp điện. Lý do được đưa ra là tầng hầm thiếu diện tích và không có thiết bị chữa cháy phù hợp với loại phương tiện này. Cư dân được đề nghị đưa xe đến các bãi giữ bên ngoài từ nay đến trước 1/2/2026. Thông báo lập tức tạo ra hai luồng ý kiến ủng hộ và phản đối.
Khu vực để xe điện ở chung cư HH Linh Đàm, Hà Nội. Ảnh: Phạm Chiểu
Chị Hoàng Linh, cư dân khu đô thị, phải tạm hoãn việc mua xe đạp điện. Chị cho rằng việc cấm xe điện không phải giải pháp lâu dài, nhất là khi chủ trương chuyển đổi sang phương tiện xanh đang được khuyến khích. Trong khi đó, việc gửi xe bên ngoài vừa bất tiện vừa khó tìm chỗ.
Ở chiều ngược lại, anh Bùi Thiên Phước lo ngại nguy cơ cháy nổ từ pin lithium-ion, cho rằng hệ thống chữa cháy tại chỗ không đủ khả năng xử lý. Theo anh, nếu hỏa hoạn lan rộng có thể gây hư hại kết cấu công trình, ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản và tính mạng cư dân.
Trước tranh cãi, Chủ tịch UBND phường Hoàng Liệt Nguyễn Anh Tuấn yêu cầu Ban quản lý HH Linh Đàm không được từ chối trông giữ xe điện. Phường đề nghị các chung cư bố trí khu vực sạc riêng, trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp và tăng cường giám sát, thay vì cấm toàn diện.
Quảng cáo
Luật Nhà ở 2023 (hiệu lực từ năm 2025) quy định khu vực để xe trong chung cư bao gồm cả phương tiện chạy xăng và điện. Việc thiết kế chỗ sạc phải tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật. Luật Phòng cháy chữa cháy cũng không cấm để hoặc sạc xe điện trong chung cư. Tuy vậy, do thiếu hướng dẫn cụ thể, nhiều tòa nhà tự đưa ra quy định riêng về vị trí đỗ và sạc xe điện.
Tại TP HCM, nhiều chung cư áp dụng cách làm khác nhau: nơi cấm để xe điện dưới hầm, nơi chỉ cho gửi xe máy điện nhưng không nhận ôtô điện, nơi bố trí để xe tạm ở tầng trệt thay vì tầng hầm kín.
Chung cư Hoa Sen (phường Minh Phụng) từng từ chối mọi phương tiện chạy pin vì lo cháy nổ. Khi nhu cầu tăng, ban quản lý bố trí khu vực để xe điện ở tầng trệt, tách biệt với hầm G và M rộng 3.000 m2. Sau đó, tòa nhà thuê đơn vị bên ngoài lắp 15 trạm sạc thu phí để phục vụ cư dân.
Chung cư Hoa Sen kẻ vạch để xe điện và trạm sạc tách biệt với nơi để xe chạy xăng. Ảnh: Đình Văn
Ông Phạm Xuân Cầu, Trưởng ban quản lý chung cư Hoa Sen, cho biết dù luật không cấm gửi xe điện, tòa nhà vẫn phải lấy ý kiến dân cư để ban hành quy định riêng nhằm đảm bảo an toàn. Theo ông, các thiết bị phòng cháy hiện tại phù hợp cho xe xăng nhưng không chắc chắn với phương tiện dùng pin. Trong khi nhân viên bảo vệ chưa được tập huấn xử lý cháy pin lithium-ion. Bên cạnh đó, khung pháp lý chưa rõ ràng nên khi xảy ra sự cố lan rộng, đơn vị vận hành lo phát sinh trách nhiệm.
Một nguyên nhân khác khiến chung cư lúng túng là Quy chuẩn 04 của Bộ Xây dựng – cơ sở thiết kế nhà chung cư hiện nay – chưa đề cập đến yêu cầu bố trí trạm sạc, khoảng cách an toàn giữa xe điện và xe xăng, thông gió tầng hầm hay hệ thống dây dẫn. Vì vậy, mỗi chung cư phải tự tìm giải pháp, dẫn đến cách làm mỗi nơi mỗi khác.
Ông Nguyễn Văn Đạt, Phó ban Pháp chế HĐND TP HCM, cho rằng trong khi Chính phủ và thành phố khuyến khích chuyển đổi sang xe điện, nhiều cư dân vướng rào cản vì nơi ở không cho để hoặc sạc xe. Nguyên nhân là hệ thống điện trong tòa nhà cũ không đáp ứng, không có trạm sạc đạt chuẩn và thiếu hướng dẫn kỹ thuật. Việc cấm sạc trong hầm khiến cư dân bức xúc vì không có lựa chọn thay thế.
Ông Nguyễn Kiên Giang, Phó phòng Quản lý bảo trì và khai thác công trình giao thông (Sở Xây dựng TP HCM), cũng cho biết hiện chưa có tiêu chuẩn phòng cháy riêng cho trụ sạc và khu vực để xe gắn pin lithium-ion trong hầm kín. Điều này gây khó khăn khi thẩm định, nghiệm thu chung cư mới và khi muốn lắp đặt bổ sung hệ thống sạc tại các tòa nhà đã vận hành.
Chung cư Cityland Park Hill ở phường Gò Vấp, TP HCM không nhận giữ ôtô điện, bố trí nơi giữ xe máy điện ở gần bảo vệ, có bình chữa cháy riêng. Ảnh: Đình Văn
Vì vậy, Sở Xây dựng kiến nghị bổ sung quy định về lắp đặt trạm sạc xe điện vào nội dung quản lý, sử dụng nhà chung cư. Đồng thời đề xuất sửa Luật Xây dựng, cho phép lắp đặt trạm sạc mà không cần xin giấy phép xây dựng, miễn đảm bảo an toàn công trình, phòng cháy chữa cháy và môi trường.
Theo ông Đạt, thành phố cần sớm ban hành tiêu chuẩn an toàn cháy nổ đối với trạm sạc xe điện để các chung cư áp dụng thống nhất. Riêng với các khu nhà cũ khó cải tạo, thành phố nên tìm quỹ đất lân cận để làm điểm sạc tập trung, giải quyết nhu cầu trước mắt và giảm bức xúc.
Khi có hướng dẫn rõ ràng, mỗi chung cư sẽ có quy định cụ thể về chỗ để và sạc xe điện, tránh tình trạng tự đặt ra quy chế khác nhau. Người dân cũng có điểm sạc an toàn, thay vì phải gửi xe xa hoặc tự xoay xở như hiện tại.
Hà Nội và TP HCM hiện là hai địa phương có số lượng xe điện nhiều nhất cả nước, với gần 80.000 ôtô và khoảng 200.000 xe máy điện. Con số này tiếp tục tăng nhờ xu hướng chuyển đổi năng lượng xanh và mục tiêu giảm phát thải.
Nhóm phóng viên theo Vnexpress.net