Nhiều doanh nghiệp Đức đã tìm đến các thám tử tư để bí mật theo dõi và thu thập bằng chứng nhằm xác minh tình trạng sức khỏe của nhân viên nghỉ ốm. Lentz Group, một công ty thám tử tại Frankfurt, ghi nhận số lượng yêu cầu dịch vụ tăng mạnh những năm gần đây, đạt khoảng 1.200 hợp đồng mỗi năm, gấp đôi so với vài năm trước. "Ngày càng có nhiều công ty không muốn chịu đựng nữa. Nếu một người nghỉ ốm 30, 40, thậm chí 100 ngày trong năm, họ sẽ trở nên không hiệu quả về mặt kinh tế đối với doanh nghiệp", Marcus Lentz, người sáng lập công ty, chia sẻ với AFP.
Nhiều công ty Đức thuê thám tử tư theo dõi những nhân viên vắng mặt.
Dù vậy, việc thuê thám tử không phải lúc nào cũng mang lại kết quả mong muốn. Trong một trường hợp ở Italy, một tài xế xe buýt bị phát hiện hát và chơi piano trong thời gian nghỉ ốm vì căng thẳng, đã bị sa thải. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao Italy ra phán quyết rằng những hoạt động này giúp cải thiện sức khỏe tinh thần của ông, và yêu cầu phục chức.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc điều tra nhân viên không thể giải quyết nguyên nhân gốc rễ của tình trạng nghỉ ốm cao. Ngoài những trường hợp giả bệnh, tỷ lệ nghỉ ốm còn tăng do nhiều vấn đề chính đáng, như sự gia tăng bệnh về đường hô hấp, căng thẳng công việc và các vấn đề sức khỏe tâm thần hậu đại dịch. Trong khi đó, động thái thuê thám tử điều tra nhân viên đã làm dấy lên tranh cãi về đạo đức và quyền riêng tư. Một số ý kiến cho rằng thay vì chi tiền để giám sát nhân viên, các công ty nên cải thiện môi trường làm việc và hỗ trợ sức khỏe người lao động.
Tin tức này không chỉ gây chú ý tại Đức mà còn tạo nên cuộc thảo luận sôi nổi ở Trung Quốc, nơi chế độ nghỉ ốm thường bị trừ lương. Một người dùng mạng bình luận: "Khoan đã, ở Đức nghỉ ốm không bị trừ lương hay thưởng sao? Thật là một giấc mơ". Người khác lại nói: "Nếu ở Đức áp dụng chính sách trừ lương khi nghỉ ốm như Trung Quốc, chắc chắn tình trạng này sẽ giảm ngay".
Theo Cơ quan Thống kê Liên bang Đức (Destatis), người lao động Đức trung bình nghỉ ốm 15,1 ngày vào năm 2023, tăng mạnh so với 11,1 ngày năm 2021. Tỷ lệ nghỉ ốm cao ước tính làm giảm 0,8% GDP của Đức trong 2023, góp phần khiến nền kinh tế sụt giảm 0,3%. Báo cáo từ công ty bảo hiểm y tế TK cũng ghi nhận mức trung bình 14,13 ngày nghỉ ốm mỗi lao động trong 9 tháng đầu năm 2024 - con số cao nhất từng được ghi nhận.
Tình trạng này một phần xuất phát từ sự dễ dãi trong việc xin nghỉ bệnh. Trong đại dịch Covid-19, Đức áp dụng chính sách cho phép người lao động nhận giấy chứng nhận nghỉ ốm qua điện thoại nếu có triệu chứng nhẹ. Sau đại dịch, chính sách này trở thành lỗ hổng, khi một số người lợi dụng để giả bệnh và được nghỉ phép. Tại Đức, nhân viên nghỉ ốm vẫn được nhận toàn bộ lương trong 6 tuần đầu từ chủ lao động, sau đó nhận trợ cấp từ các tổ chức bảo hiểm y tế. Điều này tạo ra gánh nặng tài chính lớn cho cả doanh nghiệp lẫn hệ thống an sinh xã hội.
Phạm Linh (Theo AFP)