"Theo đề nghị của nhóm điều tra liên ngành, lệnh bắt và lệnh khám xét đối với Tổng thống Yoon Suk-yeol đã được ban bố sáng nay", nhóm gồm Văn phòng Điều tra Tham nhũng đối với quan chức cấp cao (CIO), cơ quan điều tra đặc biệt của Cảnh sát Quốc gia Hàn Quốc và cơ quan điều tra Bộ Quốc phòng ngày 31/12 cho hay.
Tòa án quận Tây Seoul phát lệnh bắt ông Yoon với các cáo buộc chỉ đạo ban bố lệnh thiết quân luật sai trái vào ngày 3/12, đứng sau cuộc nổi loạn và lạm quyền, các nguồn tin cho biết.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol phát biểu tại văn phòng ở Seoul ngày 12/12. Ảnh: Reuters
CIO, đơn vị dẫn đầu cuộc điều tra về lệnh thiết quân luật, hôm 30/12 đề nghị tòa án phê chuẩn lệnh bắt Tổng thống sau khi ông Yoon ba lần không tuân thủ lệnh triệu tập để thẩm vấn và không cho các điều tra viên khám xét văn phòng của mình.
Lệnh bắt có hiệu lực đến ngày 6/1. Tuy nhiên, hiện chưa rõ CIO có thể thực hiện lệnh bắt hay không, vì Cơ quan An ninh Tổng thống trước đó đã chặn các nhà điều tra vào khám xét khu phức hợp văn phòng cũng như nơi ở của ông với lý do lo ngại về an ninh quân sự. Theo luật pháp Hàn Quốc, các địa điểm có khả năng liên quan đến bí mật quân sự như Phủ Tổng thống không thể bị khám xét mà không có sự đồng ý của người phụ trách.
Ông Yoon được hưởng quyền miễn truy tố hình sự dành cho tổng thống, tuy nhiên đặc quyền này không áp dụng đối với cáo buộc nổi loạn và phản quốc.
Giám đốc CIO Oh Dong-woon khẳng định không giống như lệnh khám xét, lệnh bắt hoặc tạm giam do tòa án ban hành không thể bị cản trở về mặt pháp lý, ngay cả bởi tổng thống.
Đây là lần đầu tiên một tổng thống đương nhiệm Hàn Quốc bị phát lệnh bắt. Luật sư của ông Yoon nói lệnh này "bất hợp pháp và không có giá trị". Quyền lãnh đạo đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) của ông Yoon, Kweon Seong-dong, cho rằng việc phát lệnh bắt tổng thống đương nhiệm là không phù hợp.
Kim Yong-min, nghị sĩ đảng Dân chủ đối lập, nói "quá trình thực hiện lệnh bắt và tiến hành cuộc điều tra có thể rất khó khăn", kêu gọi giới chức thực hiện ngay các lệnh mà tòa đã ban bố.
Những người ủng hộ hay phản đối ông Yoon đều tập trung bên ngoài nơi ở của Tổng thống ở trung tâm thủ đô Seoul và hai nhóm xảy ra cãi vã đêm qua. Cảnh sát đã được triển khai tới khu vực này rạng sáng nay để ngăn ẩu đả.
Quốc hội Hàn Quốc hôm 14/12 thông qua quyết định luận tội ông Yoon liên quan lệnh thiết quân luật, khiến chính trị gia này bị đình chỉ chức vụ và quyền hạn. Dù vậy, ông vẫn được giữ chức danh Tổng thống trong thời gian chờ Tòa án Hiến pháp ra quyết định.
Tòa có 180 ngày kể từ 14/12 để ra quyết định. Tổng thống sẽ bị phế truất nếu ít nhất 6 trong số 9 thẩm phán Tòa án Hiến pháp ủng hộ luận tội. Tuy nhiên, tòa này đang khuyết 3 thẩm phán.
Theo cáo trạng do công tố viên công bố cuối tuần trước, Tổng thống Yoon đã cho phép quân đội nổ súng khi xông vào tòa nhà quốc hội trong đêm 3/12. Các quân nhân được lệnh ngăn nghị sĩ bỏ phiếu chặn lệnh thiết quân luật, song không thành công. Ông Yoon đối mặt các cáo buộc về lạm dụng quyền lực và nổi loạn, với hình phạt có thể lên đến án tù chung thân, thậm chí tử hình.
Lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon đã đẩy Hàn Quốc vào cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Khủng hoảng này trở nên nghiêm trọng hơn sau khi người thay thế ông Yoon, Thủ tướng Han Duck-soo, tiếp tục bị quốc hội luận tội vì không ký các dự luật về điều tra Tổng thống và bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Hiến pháp.
Sau khi ông Han bị luận tội, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok đã trở thành quyền Tổng thống và quyền Thủ tướng.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters, Yonhap)